آستیگماتیسم چیست؟

آستیگماتیسم، از جمله بیماری های شایع مربوط به چشم است که در آن سطح جلویی چشم، قرنیه یا عدسی انحنای نامناسب دارد؛ یعنی به جای داشتن منحنی توپ مانند دارای سطح تخم مرغی شکل است. این انحنا سبب می شود افراد تمام فواصل را تار ببینند. آستیگمات از همان ابتدای تولد ممکن است همراه با نزدیک بینی و دوربینی همراه باشد؛ از همین رو اگر دیر تشخیص داده شود موجب دیگر بیماری های چشمی می شود. در این مقاله از سایت دکتر حمامی همراه ما باشید چون قرار است درباره آستیگماتیسم، علل، علائم و راه های درمان آن صحبت کنیم

آستیگمات چیست؟

یکی از بیماری هایی که افراد را لازم به استفاده کرده، آستیگماتیسم نام دارد که برخی افراد به صورت مادرزادی و برخی اکتسابی دچار این عارضه می شوند. نقص در انحنای قرنیه یا عدسی چشم آستیگمات نام دارد یا به عبارت دیگر حالتی که در آن چشم به ویژه قرنیه و قسمت جلویی کره چشم به شکل دایره نیست بلکه شکلی تخم مرغی یا بیضی دارد. در حالت عادی قرنیه و عدسی در همه جهات صاف و منحنی هستند که سبب می شود پرتوهای نور بر روی شبکیه در پشت چشم تمرکز کنند.

اما برخی مواقع قرنیه و عدسی حالت صاف و انحنای منظم و یکنواختی ندارد؛ به خاطر همین پرتوهای نور به درستی خمیده نمی شوند، یعنی خمیدگی نور در یک جهت بیشتر از سمت دیگر است که سرانجام آن آستیگمات چشم است. اگر قرنیه چشم دارای انحنا باشد از نوع آستیگماتیسم قرنیه و در صورتی که شکل عدسی مخدوش شده باشد از نوع آستیگماتیسم عدسی است، در هر دو حالت دیدن اجسام دور و نزدیک تار و مخدوش خواهد بود.

بزرگسالان مبتلا به آستیگماتیسم زمانی که به ضعف بینایی خود پی می برند سریعا به پزشک برای درمان مراجعه می کنند اما کودکان مبتلا به آستیگماتیسم با وجود داشتن علائمی مانند تاری و تحریف بینایی هیچ موقع شکایت نخواهند کرد؛ به همین علت لازم و ضروری است کودکان به صورت منظم و دوره ای معاینه چشم داشته باشند.

انواع آستیگماتیسم

انواع آستیگماتیسم به دو دسته تقسیم می شود که دسته اول همان آستیگمات قرنیه و عدسی است. آستیگماتیسم قرنیه زمانی اتفاق می افتد که قرنیه دچار بی نظمی و انحنا شود در مقابل آستیگمات عدسی موقعی رخ می دهد که عدسی بدشکل و مخدوش شود.

دسته دوم آستیگمات بر اساس محور دو خط کانونی به دو دسته آستیگماتیسم منظم و نامنظم تقسیم می شود که به شرح زیر است:

آستیگماتیسم منظم
در آستیگماتیسم منظم محورهای قائم دچار نقص بینایی می شود، یعنی نور در یک جهت بیشتر از جهت دیگر خمیده می شود. آستیگماتیسم منظم از ۵ گروه تشکیل شده که به شرح زیر است:

• آستیگماتیسم مایوپی ساده: یک چشم سالم و دیگری نزدیک بین است
• آستیگماتیسم هایپرمتروپی ساده: یک چشم سالم و چشم دیگر دوربین است
• آستیگماتیسم مایوپی ترکیبی: هر دو چشم دوربین هستند
• آستیگماتیسم هایپرمتروپی ترکیبی: هر دو چشم نزدیک بین هستند
• آستیگماتیسم مخلوط: یک چشم نزدیک بین و چشم دیگر دوربین است

آستیگماتیسم نامنظم
در آستیگماتیسم نامنظم قرنیه سطح صافی ندارد بلکه سطح آن پر از ناهمواری است. این ناهمواری ها باعث می شوند کار برای درمان با مشکل روبرو شود.

علت ابتلا به آستیگماتیسم چیست؟

ابتلا به آستیگمات دلیل مشخصی ندارد اما بسیاری از تحقیقات نشان داده است که ژنتیک و وراثت عامل مهمی در ابتلا به این بیماری هستند. آستیگمات از همان ابتدای تولد در بیشتر افراد وجود دارد اما ممکن است در مراحل مختلفی از زندگی ظاهر شود؛ همچنین این امکان وجود دارد که به خاطر آسیب به چشم یا پس از جراحی چشم در برخی افراد آستیگماتیسم ایجاد شود. بیماری نادری به نام قوز قرنیه نیز منجر به نمایان شدن آستیگمات می شود در اثر این بیماری بافت شفاف روی قرنیه نازک و برآمده شده و در نهایت تاری دید و حساسیت به نورهای روشن در اشخاص رخ می دهد. به عقیده بیشتر محققان بیماری قوز قرنیه زمینه ارثی دارد.

آستیگماتیسم ممکن است با سایر عیوب انکساری مانند نزدیک بینی و دوربینی نیز رخ دهد که به شرح زیر است:

نزدیک بینی: چنانچه قرنیه انحنای بیش از حد داشته باشد یا کره چشم بلندتر از حد معمول باشد نور به جای تمرکز روی شبکیه، جلوی شبکیه متمرکز می شود و اجسام دور تار به نظر می رسد.

دوربینی: اگر قرنیه خمیدگی کمی داشته باشد یا کره چشم کوتاه تر از حد معمول باشد نور در پشت شبکیه چشم تمرکز پیدا می کند؛ در نتیجه اجسام نزدیک تار دیده می شوند.

علائم رایج آستیگماتیسم

بیماری آستیگماتیسم علائم مختلفی دارد و در هر فرد متفاوت است برخی از افراد نیز هیچ گونه علائمی ندارند. از علائم شایع آستیگماتیسم به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• تاری یا تحریف دید
• خستگی چشم
• سردرد و سرگیجه
• مشکل دید در شب
• دوربینی
• حساسیت و سوزش مداوم چشم
• چشمک زدن زیاد و تلاش برای دید واضح

چه کسانی در معرض خطر آستیگماتیسم هستند؟

در هر رده سنی بزرگسال یا کودک آستیگماتیسم می تواند رخ دهد؛ اما افرادی که هر یک از موارد زیر را دارند احتمال ابتلا در آن ها بیشتر است:

• افرادی که در خانواده شان سابقه آستیگماتیسم دارند
• افرادی که به بیماری قوز قرنیه مبتلا هستند
• افراد دارای قرنیه زخمی یا نازک شده
• کسانی که به نزدیک بینی شدید مبتلا هستند
• کسانی که به دوربینی شديد مبتلا هستند
• افرادی که سابقه جراحی دارند مانند جراحی آب مروارید

مراجعه به پزشک

بیماری های چشمی همچون آستیگماتیسم در صورتی که درمان نشوند باعث آسیب به چشم و اختلال در بینایی می شوند. به همین علت بهتر است در صورت مشاهده علائمی مانند سردرد، سر گیجه، تاری دید، دوربینی، مشکل دید در شب و… سریعا به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید. شما می توانید برای درمان آستیگماتیسم به مطب خانم دکتر پریسا حمامی جراح چشم، فوق تخصص جراحی پلک مراجعه کنید. ایشان با توجه به اینکه یکی از بهترین ها در زمینه شغلی خود هستند بعد از معاینه و تشخیص میزان انکساری آستیگمات از روش های جراحی یا غیر جراحی برای درمان این مشکل استفاده می کنند. جهت دریافت نوبت ویزیت حضوری کافیست با شماره هایی که در سایت قرار داده شده تماس بگیرید.