گلوکوم یا آب سیاه یکی از بیماری های بسیار شایع چشمی در میان سالمندان است که در طی آن عصب های بینایی آسیب می بینند و بینایی فرد ضعیف می شود. به همین خاطر درمان گلوکوم در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد. اگر شما یا اطرافیانتان به این بیماری مبتلا هستید باید به متخصص مراجعه کنید. در این مطلب از سایت دکتر پریسا حمامی قصد داریم ضمن معرفی علت ایجاد گلوکوم، علائم آن را نیز ذکر کنیم تا شما بتوانید در مراحل اولیه این بیماری را بشناسید.
آب سیاه چشم یا بیماری گلوکوم چیست؟
همان طور که گفته شد گلوکوم یا آب سیاه یکی از بیماری های بسیار شایع چشمی است که عصب بینایی را درگیر می کند. عصب بینایی وظیفه انتقال اطلاعات بصری چشم به مغز را برعهده دارد و هرگونه آسیب به آن باعث می شود که دید واضح از بین برود. معمولاً آب سیاه در اثر فشار غیرطبیعی داخل چشم ایجاد می شود. افزایش فشار چشم در طولانی مدت عصب بینایی را از بین می برد و باعث می شود که فرد بینایی خود را به کل از دست بدهد؛ بنابراین جلوگیری از پیشرفت این بیماری را باید جدی گرفت.
علائم آب سیاه یا گلوکوم را بشناسید!
شایع ترین نوع آب سیاه یا گلوکوم اولیه زاویه باز است که باعث از دست رفتن تدریجی بینایی می شود؛ همچنین وجود نقطه های کور در زاویه دید طرفین و به وجود آمدن دید مستقیم در هر دو چشم می تواند از مهم ترین علائم آن باشد. از جمله علائم بسیار مهم آب سیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاری دید ناگهانی
- استفراغ
- قرمزی چشم
- اختلالات دید ناگهانی
- سردرد شدید
- درد چشم شدید
- حالت تهوع
- دیدن حلقه های رنگی در اطراف چراغ ها
معرفی انواع آب سیاه
آب سیاه یا گلوکوم در ۵ دسته اصلی جای می گیرند:
- آب سیاه زاویه بسته (حاد): در اثر انسداد جریان مایع زلالیه به صورت ناگهانی باعث افزایش فشار داخل چشم می شود.
- آب سیاه زاویه باز (مزمن): آب سیاه زاویه باز یا مزمن باعث از دست رفتن تدریجی بینایی می شود. در این نوع گلوکوم روند از دست رفتن بینایی بسیار کند است. به طوری که قبل از آشکار شدن علائم آسیب جبران ناپذیری به بینایی وارد می شود؛ اما باید گفت که آب سیاه زاویه باز شایع ترین نوع گلوکوم از طرف مؤسسه ملی چشم اعلام شده است.
- آب سیاه ثانویه: در اثر آسیب یا مشکلات دیگر چشم مثل آب مروارید یا تومورهای چشمی آب سیاه ثانویه ایجاد می شود. همچنین داروهایی مثل کورتیکواستروئیدها نیز تأثیر بسیار زیادی در ایجاد این نوع آب سیاه دارد.
- آب سیاه مادرزادی: برخی از کودکان به صورت مادرزادی دچار نقص در زاویه چشم هستند که مایعات چشم آن ها به درستی تخلیه نمی شود. در این حالت معمولاً کودکان علائمی مثل کدورت سفیدی چشم، حساسیت به نور یا آبریزش بیش از حد چشم دارند. آب سیاه مادرزادی معمولاً به صورت ارثی است.
- آب سیاه با فشار طبیعی: در برخی موارد به دلایل نامعلوم بدون آن که فشار چشم افزایش یابد، عصب بینایی آسیب می بیند. در چنین شرایطی حساسیت شدید یا کاهش جریان خون به عصب بینایی را از دلایل اصلی این نوع آب سیاه به شمار می آیند.
بررسی دلایل ایجاد آب سیاه
در پشت چشم مایعی به نام زلالیه وجود دارد که می تواند قسمت جلو چشم را بپوشاند. این مایع به واسطه مجاری موجود در قرنیه و عنبیه منتقل می شود. زمانی که این مجراها دچار انسداد شوند، عصب بینایی در اثر افزایش فشار چشم آسیب می بیند. هر چقدر که میزان آسیب دیدگی عصب بینایی بیشتر باشد، بینایی فرد کاهش بیشتری دارد. عامل اصلی افزایش فشار چشم هنوز هم شناخته نشده است اما عوامل زیر نقش مهمی در این زمینه دارند:
- فشار خون بالا یا افزایش آن
- داروها، مانند کورتیکواستروئیدها
- مشکلات دوربینی یا نزدیک بینی شدید چشم
- نارسایی یا کاهش جریان خون به عصب بینایی
- انسداد یا جمع شدن ترشحات در چشم
معرفی عوامل خطر ابتلا به بیماری گلوکوم
با توجه به آماری که توسط سازمان جهانی بهداشت ارائه شده، آب سیاه دومین عامل اصلی نابینایی در جهان است. در ایجاد آب سیاه یکسری عوامل خطرساز هستند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.
سابقه پزشکی: کسانی که مبتلا به دیابت، فشارخون بالا و بیماری های قلبی هستند، بیشتر در معرض آب سیاه قرار دارند.
استفاده از برخی داروها: اگر در طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده شود شانس ابتلا به آب سیاه ثانویه افزایش می یابد.
سن: افراد بالای ۶۰ سال شانس ابتلای بیشتری به آب سیاه دارند. طبق مطابق آمار به دست آمده مؤسسه ملی چشم هشدار داده است که هر ساله شانس ابتلا به آب سیاه افزایش پیدا می کند.
سابقه خانوادگی: بسیاری از انواع آب سیاه به صورت ارثی هستند و نسل به نسل منتقل می شوند.
مشکلات چشم: فشار چشم در اثر التهاب مزمن چشم و نازکی قرنیه افزایش می یابد؛ همچنین ضربه در چشم یا آسیب های جسمی و تروما به چشم نیز از عوامل افزایش فشار چشم هستند.
روش های درمان آب سیاه
کاهش فشار داخلی چشم و جلوگیری از نابینایی جزو اهداف درمان آب سیاه هستند. معمولاً برای درمان آب سیاه موارد زیر تجویز می شوند:
دارو درمانی
در مرحله اولیه پزشک برای درمان و کاهش فشار داخل چشم از قطره های چشمی یا قرص های در دسترس استفاده می کنند.
جراحی و لیزر
زمانی که درمان هایی دارویی نتایج مثبتی نداشته باشند یا انسداد و تنگی مجرای چشم باعث افزایش فشار داخل چشم شود، باید از عمل جراحی یا لیزر برای ایجاد راه خروج مایعات جمع شده استفاده کرد.
درمان آب سیاه زاویه بسته کمی متفاوت است و درمان آن باید به صورت اورژانسی انجام شود و در مرحله اول فشار چشم تا حد ممکن پایین آورده شود؛ بنابراین داروها اولین خط درمان هستند زمانی که دارو پاسخگو نباشد از روش لیزر استفاده می شود که در این روش یک حفره کوچکی در عنبیه به منظور افزایش حرکات مایع ایجاد خواهد شد.
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق سعی کردیم علت ایجاد گلوکوم و روش های درمان آن را بررسی کنیم تا اگر شما یا نزدیکانتان به این بیماری مبتلا هستید با اقدامات ضروری در این زمینه آشنا شوید. دکتر پریسا حمامی متخصص و جراح چشم با بهره گیری از روش های نوین درمان می توانند در سریع ترین زمان ممکن اقدامات لازم را برای حفظ بینایی شما و عزیزانتان را انجام دهند. برای دریافت نوبت ویزیت حضوری می توانید با شماره های درج شده در این سایت تماس بگیرید.
