آیا تومور پلک درمان دارد؟
تومورهای پلک، زائدههایی ناخوانده هستند که میتوانند در هر دو پلک، چه فوقانی و چه تحتانی، ظاهر شوند. این تومورها که شایعترین نوع تومور در چشمپزشکی به خصوص در افراد بالای 60 سال هستند، میتوانند خوشخیم یا بدخیم باشند. تحقیقات اخیر نشان میدهد که متأسفانه، تومورهای پلک به طور فزایندهای در حال جوانتر شدن هستند. دلیل این امر، افزایش قرارگیری در معرض نور خورشید (اشعه ماوراء بنفش) در جوانان عنوان شده است.
در این مقاله می خواهیم به یکی از سوالات مهم در ارتباط با این بیماری پاسخ دهیم، آیا تومور پلک درمان دارد یا خیر؟
تومور پلک چیست؟
تومورهای پلک، تودههایی غیرطبیعی از سلول هستند که میتوانند روی پلک فوقانی یا تحتانی ظاهر شوند. این تومورها میتوانند در اندازههای مختلف و با سرعتهای متفاوتی رشد کنند.
انواع تومورهای پلک
- تومورهای خوشخیم: این تومورها سرطانی نیستند و به بافتهای اطراف حمله نمیکنند. زگیلهای پاپیلوم و رسوبات چربی از جمله تومورهای خوشخیم پلک هستند که به راحتی قابل برداشتن هستند.
- تومورهای بدخیم: این تومورها سرطانی هستند و میتوانند به بافتهای اطراف حمله کرده و آنها را از بین ببرند. شایعترین تومور بدخیم پلک، کارسینوم سلول بازال (بازالیوما) است
درمان تومور پلک
روش اصلی درمان تومورهای بدخیم پلک، جراحی است. در این روش، جراح با ظرافت و دقت، تومور را به طور کامل و همراه با حاشیهای از بافت سالم اطراف آن (معمولاً چند میلیمتر) برمیدارد.
پس از برداشت تومور:
- نمونه برداشته شده از نظر وجود سلولهای سرطانی در لبهها توسط متخصص پاتولوژی بررسی میشود.
- در صورت نیاز، پلک با استفاده از تکنیکهای مختلف بازسازی میشود. این امر به اندازه تومور، وسعت جای خالی و نقص ایجاد شده بستگی دارد. هرچه تومور بزرگتر باشد، بازسازی دشوارتر و نتیجه از نظر زیبایی و عملکردی ضعیفتر خواهد بود.
- در موارد تومورهای دوم و سوم، ممکن است نمونهبرداری از غدد لنفاوی گردن و حتی بررسی کل بدن برای اطمینان از عدم گسترش تومور ضروری باشد.
در موارد خاص اگر تومور به بافت حدقه (محفظهای که چشم در آن قرار دارد) تهاجم کرده و چربی آن را درگیر کرده باشد، ممکن است تخلیه کامل محتويات حدقه شامل چشم، عضلات، پلکها و چربی ضرورت یابد. در برخی موارد، برداشتن بافتهای مجاور مانند سینوسها نیز لازم میشود.
اما علم پزشکی در نبرد با تومورهای پلک، گامی فراتر نهاده و روشهای نوینی را برای رهایی بیماران به ارمغان آورده است. در این بخش، به بررسی برخی از این روشهای پیشرفته میپردازیم که امید تازهای را در دل بیماران روشن میکنند.
- لیزر درمانی: در لیزر درمانی، پرتوهای لیزر با ظرافتی مثالزدنی، تومور را هدف قرار میدهند و آن را از بین میبرند. این روش به دلیل خونریزی کم و دوره نقاهت کوتاهتر، مورد استقبال بسیاری از پزشکان و بیماران قرار گرفته است.
- کرایوتراپی: کرایوتراپی یا سرما درمانی، روشی نوین است که در آن از نیتروژن مایع برای انجماد و نابودی سلولهای سرطانی استفاده میشود. این روش به دلیل کم بودن خطر عفونت و سرعت بهبودی بالا، محبوبیت زیادی یافته است.
- داروهای هدفمند: درمانهای دارویی هدفمند، نسل جدیدی از مبارزان علیه سرطان هستند. این داروها با شلیک به سوی سلولهای سرطانی، از رشد و تکثیر آنها جلوگیری میکنند. استفاده از این داروها میتواند نیاز به جراحیهای سنگین را کاهش دهد.
- رادیوتراپی: رادیوتراپی، روشی شناختهشده در درمان سرطان است که با استفاده از پرتوهای یونیزان، سلولهای سرطانی را از بین میبرد. این روش به ویژه در مواردی که جراحی تومور امکانپذیر نیست، به کار گرفته میشود.
- ایمونوتراپی: ایمونوتراپی یا درمان با سیستم ایمنی، روشی نوین است که با تقویت سیستم ایمنی بدن، به مقابله با سلولهای سرطانی کمک میکند. این روش به ویژه در بیمارانی که به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند، موثر واقع میشود.
انتخاب روش درمانی مناسب برای تومور پلک، به نوع و مرحله تومور و همچنین وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. مشاوره با پزشک متخصص، بهترین مسیر را برای هر بیمار ترسیم میکند و نجات از این غده ناخوانده را به ارمغان میآورد.
آیا امکان عود تومور پلک بعد از درمان وجود دارد؟
درست است که با تشخیص و اقدام به موقع، احتمال درمان کامل تومور پلک به طور قابل توجهی افزایش مییابد. خبر خوب این است که در بسیاری از موارد، با برداشتن کامل تومور در طی جراحی، میتوان به رهایی کامل از این غده ناخوانده دست یافت. با این حال، هوشیاری و مراقبتهای بعد از درمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. معاینات منظم، به ویژه در دو سال اول پس از درمان، ضروری هستند تا از عود احتمالی تومور یا تغییرات پوستی جدید در پلک اطمینان حاصل شود.
در برخی موارد نادر، ممکن است شاهد عود تومور یا ایجاد ضایعات پوستی جدید در پلک باشیم. در چنین شرایطی، تشخیص زودهنگام و اقدامات درمانی مناسب، نقشی کلیدی در حفظ سلامتی و جلوگیری از عوارض جدی ایفا میکنند.
با انجام اقدامات زیر میتوانید به کاهش خطر عود تومور پلک کمک کنید:
- معاینات منظم: پس از درمان، معاینات منظم چشمپزشکی برای نظارت بر هرگونه عود احتمالی ضروری است. این معاینات معمولاً هر 3 تا 6 ماه یکبار در دو سال اول پس از درمان و سپس سالی یکبار انجام میشوند.
- خودآزمایی: در بین معاینات، باید به طور مرتب پلکهای خود را به دقت بررسی کنید تا از نظر هرگونه تغییر در ظاهر، مانند تغییر رنگ، ضخیم شدن یا خونریزی، مطمئن شوید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
- سبک زندگی سالم: حفظ یک سبک زندگی سالم با رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و عدم استعمال دخانیات میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر عود تومور کمک کند.
- کاهش قرارگیری در معرض نور خورشید: قرارگیری بیش از حد در معرض نور خورشید میتواند خطر ابتلا به سرطان پوست، از جمله کارسینوم سلول سنگفرشی پلک را افزایش دهد. برای محافظت از خود، از عینک آفتابی با اشعه UV استفاده کنید و در ساعات اوج نور خورشید (10 صبح تا 4 بعد از ظهر) از قرارگیری در معرض نور خورشید خودداری کنید.
به یاد داشته باشید:
عود تومور پلک یک احتمال است، اما با اقدامات پیشگیرانه و مراقبتهای منظم میتوان خطر آن را به طور قابلتوجهی کاهش داد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، به خصوص اگر این علائم جدید هستند یا به مرور زمان بدتر میشوند، باید در اسرع وقت به چشمپزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان تومورهای پلک میتواند از عوارض جدی، از جمله نابینایی، جلوگیری کند.
دکتر پریسا حمامی جراح چشم، فوق تخصص جراحی پلک و چشم و حدقه و صورت هستند. ایشان با سابقه ی درخشان در زمینه ی جراحی های زیبایی و ترمیمی چشم، میتوانند در تشخیص و درمان انواع تومورهای پلک به شما یاری برسانند.
