کور رنگی چیست

کور رنگی چیست و درمان آن؟

بدون شک دنیای بدون رنگ ها، دنیای زیبایی نیست؛ به این فکر کنید که عده ای بدون قابلیت تشخیص یک یا چند رنگ، یا همان بیماری کور رنگی، به دنیا می آیند. برای این افراد، طیف زیادی از رنگ ها قابل  تشخیص نیست و یک دنیای بی روح پیش چشم خود دارند. در این مقاله، به بررسی کور رنگی، دلایل بروز این بیماری، انواع، علائم و روش های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.

کور رنگی چیست؟

کور رنگی (کمبود بینایی رنگ) یا بد رنگی، مشکلی است که با کاهش توانایی دیدن رنگ یا تفاوت رنگ ها همراه است. در شبکیه چشم، دو نوع سلول وجود دارند که نور را تشخیص می دهند؛ به آن ها میله و مخروط می گویند. میله ها فقط نور و تاریکی را تشخیص می دهند و به نور کم بسیار حساس هستند. سلول های مخروطی، رنگ را تشخیص می دهند و در نزدیکی مرکز دید شما قرار دارند. سه نوع مخروط وجود دارد که رنگ های قرمز، سبز و آبی را تشخیص می دهند. مغز از ورودی این سلول های مخروطی برای تعیین رنگ استفاده می کند. دلیل بروز این عارضه، کار نکردن یا نبود یک یا هر سه نوع سلول مخروطی است. همچنین ممکن است یکی از این سه نوع سلول، رنگی متفاوت از حالت واقعی را تشخیص دهد. این عارضه معمولاً هر دو چشم را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می دهد و در طول زندگی ثابت می ماند. فرد از بدو تولد به آن مبتلاست و تنها در موارد نادری، ممکن است که فرد بعداً دچار این عارضه بینایی شود.

انواع کور رنگی

به طور کلی، کور رنگی به سه دسته اصلی تقسیم می شود:

کور رنگی قرمز-سبز

این نوع کور رنگی رایج ترین نوع است و تشخیص تفاوت بین رنگ های قرمز و سبز را دشوار می کند. این نوع خود به چهار زیرشاخه تقسیم می شود:

• دوترانومالی: رایج ترین نوع کوری رنگ قرمز-سبز است و باعث می شود رنگ سبز بیشتر قرمز دیده شود.
• پروتانومالی: باعث می شود رنگ قرمز سبزتر و روشن تر به نظر برسد.
• پروتانوپیا و دوترانوپیا: باعث می شوند که تفاوت بین قرمز و سبز به هیچ وجه تشخیص داده نشود.

کور رنگی آبی-زرد

این نوع کور رنگی کمتر شایع است و تشخیص تفاوت بین آبی و سبز و همچنین زرد و قرمز را دشوار می کند. این نوع نیز به دو دسته تقسیم می شود:

• Tritanomaly: تشخیص تفاوت رنگ بین آبی و سبز و همچنین زرد و قرمز را دشوار می کند.
• Tritanopia: باعث می شود که تفاوت بین آبی و سبز، بنفش و قرمز و زرد و صورتی تشخیص داده نشود. همچنین رنگ ها کمتر روشن به نظر می رسند.

کور رنگی کامل

این نوع کور رنگی نادر است و فرد هیچ رنگی را نمی بیند. این مشکل تک رنگی (Monochromacy) نیز نامیده می شود. بسته به نوع آن، ممکن است فرد در دید واضح نیز مشکل داشته باشد و نسبت به نور حساسیت بیشتری داشته باشد.

علائم کور رنگی

علائم کور رنگی می توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. بسیاری از افراد، چنان علائم خفیفی دارند که از ندید برخی رنگ ها غافل اند. والدین هم ممکن است تنها زمانی متوجه وجود این مشکل در کودک خود شوند که در حال یادگیری رنگ است. برخی علائم این عارضه عبارتند از:

• مشکل در دیدن رنگ ها
• ناتوانی در تشخیص تفاوت بین رنگ های یکسان در یک طیف
• در موارد شدید، تاری چشم و عدم تشخیص رنگ به طور کلی

تشخیص کور رنگی

تشخیص کور رنگی از جمله کارهایی است که باید در همان ابتدا و در سنین پایین انجام شود. چشم پزشک می تواند آزمایش ساده ای انجام دهد تا تشخیص دهد که آیا شما یا فرزندتان مبتلا به این عارضه هستید یا خیر. یکی از روش های متداول تشخیص کور رنگی، آزمایش Ishihara Plate است. این تست شامل مجموعه ای از تصاویر از لکه های رنگی است که برای تشخیص کمبود رنگ قرمز-سبز استفاده می شود. یک شکل (معمولاً یک دایره با یک رقم داخل آن) به صورت تعدادی لکه با رنگ های کمی متفاوت در تصویر تعبیه می شود. با دید رنگی معمولی، این عدد قابل خواندن است، اما اگر مشکلی در تشخیص رنگ ها باشد، عدد خوانده نمی شود.

راه های دیگر تشخیص کور رنگی

• تست رنگ Farnsworth-Munsell 100: از بیمار خواسته می شود که مجموعه ای از کلاه های رنگی یا تراشه ها را به ترتیب بچیند تا انتقال تدریجی رنگ بین دو کلاهک ایجاد شود.
• تست رنگی HRR: این تست می تواند برای نقص تریتان نیز استفاده شود و برخلاف تست ایشی هارا، فقط برای کودکان طراحی شده است.
• آزمایش فانوس فارنسورث: این آزمایش اجازه می دهد تا ۳۰٪ از افراد کم رنگ که کمبود آن ها خیلی شدید نیست، تشخیص داده شوند.

علل کور رنگی

اکثر افراد مبتلا به این عارضه، از بدو تولد خود آن را دارند و معمولاً یک وضعیت مادرزادی است. این نقص مادرزادی معمولاً از مادر به پسر منتقل می شود. البته ممکن است بعداً هم در زندگی رخ دهد. به طور کلی، مردان بیشتر از زنان به این مشکل دچار می شوند. تخمین زده می شود که از هر ۱۰ مرد، یک نفر این بیماری را دارد. همچنین در مردان اروپایی تبار، شایع تر از دیگر مردان جهان است. برخی از بیماری ها نیز خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می دهند:

• گلوکوم
• دیابت
• دژنراسیون ماکولا
• آلزایمر
• پارکینسون
• الکلیسم مزمن
• سرطان خون و کم خونی داسی شکل

برخی داروها نیز ممکن است خطر ابتلا به کور رنگی را افزایش دهند؛ مانند داروی هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود. ضربه به سر یا چشم هم در بروز این اختلال می تواند مؤثر باشد.

درمان کور رنگی

می توان گفت هیچ درمانی برای این عارضه مادرزادی وجود ندارد. با این حال، لنزهای تماسی و عینک های مخصوصی وجود دارند که ممکن است به تشخیص رنگ در فرد کمک کنند. همچنین چشم پزشک شما می تواند این بیماری را با بررسی بیماری زمینه ای یا داروی مصرفی تا حدی درمان کند. با این تفاسیر، چیزی به نام عمل کور رنگی برای این بیماری وجود ندارد یا حداقل در حال حاضر این طور است.

روش های درمانی

• استفاده از عینک: عینک های مخصوص می توانند کنتراست بهتری از رنگ ها را برای فرد ایجاد کنند.
• لنزهای رنگی: لنزها نیز می توانند طول موج های خاص را جذب کرده و به تشخیص بهتر رنگ ها کمک کنند.
• ژن درمانی: نوعی شیوه درمانی بروز که بر اصلاح ژن معیوب تأکید دارد و نسخه ای از ژن سالم به چشم فرد تزریق می شود.

بهترین دکتر درمان کور رنگی

هرگونه تاخیر در مراجعه به پزشک می تواند پروسه درمانی کور رنگی شما را سخت تر کند. قطعا داشتن یک پزشک با تجربه با عملکرد ثابت شده خوب می تواند خیال شما را بابت کیفیت عمل و همچنین نتیجه و عوارض آن راحت کند. شما برای درمان کوررنگی می توانید به دکتر پریسا حمامی متخصص چشم مراجعه کنید. ایشان با بهره گرفتن از جدیدترین روش های روز دنیا مشکلات چشمی را درمان می کنند. در صورت داشتن هرگونه سوال در ارتباط با بیماری های مختلف چشمی می توانید از ایشان مشاوره بخواهید و مطمئن شوید که کاندید مناسبی برای روش های درمانی ایشان هستید یا خیر.